Друг детцтжа

Когда́ мне бы́ло лет шесть и́ли шесть с полови́ной, я соверше́нно не знал, кем же я в конце́ концо́в бу́ду на э́том све́те. Мне все лю́ди вокру́г о́чень нра́вились и все рабо́ты то́же. У меня́ тогда́ в голове́ была́ ужа́сная пу́таница, я был како́й-то расте́рянный и ника́к не мог то́лком реши́ть, за что же мне принима́ться.
То я хоте́л быть астроно́мом, чтоб не спать по ноча́м и наблюда́ть в телеско́п далёкие си́ние звёзды, а то я мечта́л стать капита́ном да́льнего пла́вания и посети́ть далёкий Сингапу́р, и купи́ть себе́ там заба́вную обезья́нку. А то мне хоте́лось преврати́ться в машини́ста метро́ и ходи́ть в фо́рменной фура́жке и крича́ть то́лстым го́лосом : Continue reading “Друг детцтжа”

Առաջադրանք

1Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: Գրի՛ր գործածված մասնիկները (ածանցները): Կազմածդ ո՞ր բառերն են մեծատառով սկսվում:

Օրինակ՝
հույն — Հունաստան:

Հիվանդ-հիվանդանոց, ծաղիկ-ծաղկանոց, մուկ-մկստան, հայ-Հայաստան, նիստ-նստարան, այբուբեն-այբուբենարան, դաս-դասարան, դպիր-դպրոց, դարբին-դարբնոց, հյուր-հյուրանոց, զոր(ք)-զորանոց, ռուս-Ռուսաստան, գործ-գործարան, բրուտ-բրուտանոց,կույս-կուսանոց, ուզբեկ-Ուզբեկստան, հնդիկ-Հնդկաստան, թուփ-թփուտ, ծիրանի-ծիրանուտ:

2. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի:
Այգ-, իրիկուն, լուսաբաց, երեկո, արշալույս, իրիկնաժամ, վաղորդայն, մթնշաղ, լուսադեմ, լուսածագ, արևածագ, իրիկնամուտ, վերջալույս, արևամուտ, առավոտ:

3. Նշված բառերից երեքում «ուկ» մասնիկը փոքրացնող-փաղաքշական իմաստ չի արտահայտում: Նշի՛ր այդ բառերը:
Ձագուկ, արդուկ, մտրուկ, մարդուկ, աղմուկ, հորինուկ, մանչուկ, մժղուկ, շիկամուկ, հորթուկ:

4. Բառաշարքում առանձնացրու իրանիշ և անձնանիշ գոյականները:
Գիտնական-անձնանիշ, թռչուն-գոյանիշ, բժիշկ-անձնանիշ, աղախին-գոյանիշ, արշավ-գոյանիշ, չմշկորդ-գոյանիշ, քամի-քոյանիշ, դյուցազն, ականջ-քոյանիշ, կայսր-գոյանիշ, աքաղաղ-քոյանիշ, դաստակ-գոյանիշ, ժառանգորդ-անձնանիշ, երջանկություն-գոյանիշ, մարտիկ-անձնանիշ:

5.Տրված բառերի բաղադրիչներով կազմի՛ր բաղադրյալ նոր բառեր:

Հայրապետ-հայրիկ, պետական,դիմադիր-դիմաց, ,խաչակնքել-խաչքար, կնքահայր,ծանրակշիռ-ծանրաքաշ, կշռել,գլխարկ-գլխավոր,,զվարթաբան-զվարդալի, ,ձայնասփյուռ-ձայնավոր սկյուռ,լուսապսակ-լուսավոր պսակ,աստղագուշակ-աստղալույս գուշակելի,մեղմաշունչ-մեղմավար շնչող,կանխավճար,բարետես-,ժպտալից

6. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց առաջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի վերջին բաղադրիչները: Ի՞նչ է փոխվում:

Օրինակ`
զովաշունչ- շնչասպառ, շնչահեղձ
Մեղմահունչ-Հնչուն
ուղղաձիգ-ձգված,
դեղաբույս-Բույսառատ, բուսաշխար
աղեկտուր-կտռուկ
տանտեր-տիրական

 

Անտուն:

7. Բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր, որոնց վերջին բաղադրիչները լինեն տրված բառերի առաջին բաղադրիչները: 

Ուշադրությո՛ւն դարձրու հնչյունափոխությանը:
Օրինակ`
Գթառատ-առատաձեռն
թունաբեր-բերբաձ
մտամոլոր-մոլորվել
կրթասեր-կոծկված
գնդակոծել-գոծենալ

 

 

Անգութ, անմիտ, անկիրթ, երկրագունդ:

 

պրիլի 9-ի առաջադրանքներ
Հորինի՛ր հեքիաթ՝ 15-20 նախադասությամբ։ Վերնագիրն ընտրի՛ր ինքդ։

Մի օր մի անտառում հայտնվում է մի մեծ փոտորիկ որը ջառթում էր ամենինչ իր ճանապարհին և երբ այն մոտիկանում է մի առջի մունին առջը իր ընտանիքին պակում է տան մեջ, որ փոտորիկը չկարողանա նրանց հասնել: Մի քանի օր հետո նարա ընտանիքը հելը վախով փակված էր բույնի մեջ և նրանք չեին կարողանում այնտեղից դուրս գալ և քանի օր հետո նրանք մեռան առանձ փոտորիկի օգնության սովից և ծառավությունից:

1․Բառերը գրի՛ր թվային արժեքներով․

Օրինակ՝ առավոտ-1 1000 1 3000 600 4000

Գետակ-3 5 4000 1 60, արեգակ-1 5000 5 1 60, քնքուշ-9000 400, 9000 7000 500, մանուշակ-200 1 400 7000 500 1 60, գարուն-3 1 5000 7000 400, տոն-4000 600 400 , լուսավոր-30 7000 2000 1 3000 600 5000

2․Տրված ածանցին ավելացրո՛ւ  տրված բառի  արմատներից մեկը և ստացի՛ր նոր բառ.

Օրինակ՝ ամենա-արագավազ-ամենաարագ

Ան-գրագետ-Անգետ

Դժ-կամակատար-դժկամ

Ապ-երախտագետ-ապերախտ

Արտ-երկրագունդ-արտերկրագունդ

Տ-հաճոյախոսել-Տհաճ

Առ-օրավարձ-առօրյա

Հար-երկարատև-հարատև

3․Նախադասությունների բաց թողնված տեղերում գրի՛ր համապատասխան բառը․

Քաղաքում տարածված ախտ,  մեծ իրարանցում էր առաջացրել մարդկանց մեջ։

Այդ ազնվական տեսակի խաղողի  որթ,  պետք է տանեին արտերկիր՝ այնտեղ աճեցնելու նպատակով։

Անապատում ամենահաճախ հանդիպող կենդանին  ուղտ,  է, որը կարող է երկար ժամանակ ապրել առանց ջրի։

Գիտնականները կարևոր փորձ էին կատարում՝  անօդ, տարածության մեջ։

Նա, ականջ դնելով զանազան խոսակցություններին,  թյուր, կարծիք էր կազմել այդ ընտանիքի մասին։

Պատերազմի դաշտում հայ  կտրիճ, չէին դադարեցնում կատաղի պայքարը։

4․Պատմությունը դարձրո՛ւ երկխոսություն․

Թոռնիկը՝ անհամբեր վազելով տատի մոտ, սկսեց պատմել դպրոցում կատարվածի մասին։Պատմեց, որ այսօր դպրոցում կեղծ ահազանգ էր հնչել, թե իբրև պայթուցիկ է տեղադրված։ Տատիկը, երբ լսեց թոռան պատմածը՝ անասելի վախեցավ և սկսեց մեկը մյուսի հետևից հարցեր տալ, թե ի՞նչ եղավ հետո, թե ո՞վ էր զանգողը։ Արդյո՞ք շատ է վախեցել թոռնիկը։ Աղջնակը փորձում էր հանգստացնել տատիկին՝ ասելով, որ ամեն բան հարթվել է ոստիկանության միջամտությամբ։ Նա ասաց նաև, որ այդ հանցագործին շատ արագ կարողացել են գտնել, և նա կպատժվի օրենքով։ Տատիկը լսելով այս ամենը՝ վերջապես հանգստացավ, գրկեց թոռնիկին և համբուրեց։ Հարցրեց՝ քաղցացծ չէ՞ արդյոք նա, և նրան ուղեկցեց խոհանոց։

— Տատիկ  այսօր դպրոցում ի՞նչ է կատարվել: Այսօր դպրոցում կեղծ ահազանգ էր հնչել թե իբրեև պայթուցիկ է տեղադրված:

_Իսկ ի՞նչ եղավ հետո, իմացար ով էր զանգողը:

_Ամենինչ լավ է ոստիկանները ամենինչ ուղել են: Եվ հանցագործին արագ կարողացել են գտնել:

_ Քաղցած չե՞ս գնացինք խողհանոց:

5․Ածականներին ավելացրո՛ւ գոյականներ և ստացի՛ր բառակապակցություններ։ Այդ բառակապակցությունները գործածելով՝ հորինի՛ր հեքիաթ․
զարմանալի, հետաքրքիր, բարձր, արևաշող, կայտառ, սաղարթախիտ,

 

Ալեքսանդր Թամանյան

Հայ ճարտարապետ , ՀԽՍՀ ժողովրդական ճարտարապետ Ալեքսանդր Հովհաննեսի Թամանյանը ծնվել է 1878թ. մարտի 4-ին (մարտի 16) Եկատերինոդարում (այժմ`   Կրասնոդար): Ալեքսանդր Թամանյանը սովորել է ծննդավայրի ռեալական դպրոցում:

1904թ. ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի Թագավորական գեղարվեստի ակադեմիայի բարձրագույն գեղարվեստական ուսումնարանը: Թամանյանի առաջին աշխատանքը Սանկտ Պետերբուրգի Սբ. Կատարինե հայկական եկեղեցու վերակառուցումն էր (1906թ.):

Նրա նախագծով 1907-1913թթ. կառուցված շենքերից ուշագրավ են Կոչուբեյի առանձնատունը Ցարսկոյե Սելոյում (այժմ՝ քաղաք Պուշկին), Շչերբատովի տունը Մոսկվայում (արժանացել է Մոսկվայի քաղաքային դումայի ոսկե մեդալի), Մոսկվա-Կազան երկաթուղու հիվանդանոցային համալիրը Պրոզորովկա ավանում (այժմ՝ Կրատովո):

1914թ. Թամանյանն ընտրվել է որպես Սանկտ Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայի ակադեմիկոս, 1917թ.`   ակադեմիայի խորհրդի նախագահ (փոխնախագահի իրավունքով): 1919թ. տեղափոխվել է Երևան, իսկ 1921թ.՝ Իրան (Թավրիզում հիմնադրել է գեղարվեստի ստուդիա), 1923 թ. հրավիրվել է Հայաստան:

Նրա ճարտարապետական առաջին աշխատանքը Երևանի գլխավոր հատակագիծն է (150 հզ. բնակչի համար), որը դարձել է մայրաքաղաքի հետագա հատակագծերի հիմքը: Թամանյանը գոտևորել է քաղաքը, նշել նրա հորինվածքային կենտրոնն ու առանցքները՝ ներկայիս Հանրապետության հրապարակը, Գլխավոր պողոտան, Օղակաձև զբոսայգին:

1934թ. ճարտարապետն սկսել է «Մեծ Երևանի» (500 հզ. բնակչի համար) հատակագծումը, որը մնացել է անավարտ: 1925-1933թթ. Թամանյանը կազմել է նաև Գյումրիի, Վաղարշապատի, Ստեփանակերտի, Նոր Բայազետի (այժմ՝ Գավառ), Ախտայի (այժմ՝ Հրազդան) և այլ բնակավայրերի հատակագծերը:

Նրա նախագծով Երևանում կառուցվել են բժշկական ինստիտուտի անատոմիկումի,  անասնաբուծական-անասնաբուժական, ֆիզիոթերապևտիկ, աստղադիտարանի, հանրային (այժմ`   Ազգային) գրադարանի շենքերը և այլն:

Թամանյանի գլուխգործոցները՝ ՀՀ Կառավարական տունը և Օպերայի ու բալետի թատրոնի (սկզբում կոչվել է Ժողտուն) շենքը, առանձնանում են իրենց հորինվածքային բարձր հատկանիշներով: Թատրոնի շենքը երկդահլիճ է`   մեկ ընդհանուր բեմով, ըստ մտահղացման`   դահլիճների և բեմի փոխակերպման հնարավորությամբ:

2001թ. Հայաստանի ճարտարապետների միությունը սահմանել է Թամանյանի անվան ոսկե մեդալ: Նրա կառույցներում ճարտարապետական ձևերը ճշմարիտ են և օրգանական՝ պայմանավորված հիմնական շինանյութի՝ քարի հատկություններով:

Նրա ստեղծագործության ազդեցությամբ ստեղծվել է ճարտարապետության մի դպրոց, որն իրավամբ կոչվում է թամանյանական: Ալեքսանդր Թամանյանը մահացել է 1936թ. փետրվարի 20-ին Երևանում: